Denizin ve toprağın cenneti… Balıkesir
Oya Kotan | 11.03.2019
Balıkesir, tarihte Misya ve Karesi adlarıyla bilinen ve pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış bir kent. genelindeki pek çok höyük mağara ve düz yerleşim yerlerinde yapılan araştırmalarda bu topraklara Arkaik Çağının MÖ 8000-3000 yılları arasında yerleşildiğini ortaya koyuyor. Zengin tarihi kalıntılarıyla insanlığın en eski dönemlerine ışık tutuyor. Edremit (Adramytteinen) ilçesinin Altınoluk bucağında Antandros, Erdek (Ertaka) (Belkıs-Kyzikos), Bandırma (Pandermit) adlı önemli antik yerleşim sahaları bulunan kent; Hitit, Troya, Lidya, Ahamenis, Pers, Bergama Krallığı, Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu, Karesi Beyliği ve Osmanlı egemenliğinde kalmış. 1862`den itibaren çeşitli Yörük Aşiretleri bölgede iskana tabi tutulmuş, 1878’de ise Rusya ile yaşanan 93 Harbi sonunda gelen muhacirler bölgede yeni köyler kurmuşlar.
Balıkesir, Kurtuluş Savaşı mücadelesinde önemli bir rol üstleniyor. Bölgede yapılan kongrelerin savaşın kazanılması ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına giden yolda çok büyük bir payı var. Bilhassa işgalcilere karşı direniş gösteren Kuvay-i Milliye hareketinin teşkilatlanması ve örgütlenmesinde yine bu kentte düzenlenen Balıkesir Kongresi’nin önemi yadsınamaz.
Tarihi, kültürel ve doğal zenginlikler
Balıkesir’in topraklarının bir tarafı Marmara Denizi’ne, bir tarafı da Ege Denizi’ne bakıyor. Türkiye'nin gelişmiş illerinden biri olan kent, devletin en fazla mülk sahibi olduğu ildir. İlin yüzde 40.77'si, Hazine’ye ait taşınmazlardan oluşuyor. Bölge, geçmişten bugüne gelen birçok tarihi zenginlikleri içeriyor. Bölgede Zağnospaşa Camii, Yıldırım Camii, Saat Kulesi (Koca Saat), Umurbey Camii, Karesi Bey Türbesi, Yeldeğirmenleri, Ayvalık Taksiyarkis Kilisesi, Saatli Camii, Kurşunlu Camii, Andantros Harabeleri, Zeus Altarı gibi tarihi zenginlikler görülmeye değer.
Kentte, doğal güzellikler içinde kurulmuş tarihi kalıntılara sahip pek çok kasaba bulunur. Ören, Edremit, Akçay, Erdek, İvrindi, Gönen ve Marmara gibi bölgelerinde birçok tarihi zenginliğe sahip olan kentte; liman, tersane, cami, türbe gibi tarihi alan ve tarihi eserlerin yanı sıra; Atatürk Parkı, Değirmen Boğazı ve Çamlık, Manyas Kuşcenneti Millî Parkı'nda ve Kazdağı Milli Parkı, bölgenin önemli kültürel ve doğal değerleri arasında sayılabilir.
Bölge sınırları içinde bulunan Adramytteion, Antandros ve Kizikos gibi toplam 178 tane sit alanı turizm açısından büyük öneme sahip. Yine Balıkesir ve ilçelerinde bulunan 10’un üzerinde müze bölgenin tarihsel zenginliğinin birer sergi alanı.
Yerli turizmin odak merkezi
Balıkesir, yerli turizm ile öne çıkan sahil kasabaları ile ünlüdür. Temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olsa da turizm alanında da gelişmiş bir kent olan Balıkesir’de; Altınoluk, Ayvalık, Edremit, Akçay, Burhaniye, Ören ve Erdek, başlıca turizm merkezleri. Ege ile Marmara kıyıları, kilometrelerce uzanan kumsalları, göz kamaştırıcı mavilikteki deniz, bölgeyi kaplayan yeşil örtü, mükemmel bir çevrede mükemmel bir zaman geçirmek isteyen herkesi buraya çeker.
Dünyanın oksijen cenneti
Edremit Körfezi ve dünyanın oksijen cenneti olarak bilinen Altınoluk, zeytinlikler içinde yeralan Ayvalık ilçesi, güzel kumsalları, karşısındaki küçük adalar ve tarihi kalıntılarıyla ünlü Sarımsaklı Yarımadası ve Cunda (Alibey) Adası Balıkesir’in görülmeye değer bölgeleri arasında bulunur.
Balıkesir'in turizm beldeleri, genelde iç turizm talebini karşılar. İl, kış turizminden mahrum olsa da Gönen, Edremit, Manyas, Susurluk, Bigadiç, Sındırgı ilçelerinde ve Merkez'e bağlı Pamukçu Beldesi'nde yer alan kaplıcalarla termal turizmde bir çeşitlilik sunuyor.
Kent ekonomisi
Denizin ve toprağın beslediği, buradan aldığı zenginliği sanayi hamlesine de dönüştürüp kent ekonomisini çeşitlendirmeyi başarmış bir kent Balıkesir. 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir sıfatını alan Balıkesir, sahil kesimlerinde turizmin yanı sıra zeytincilik, bağcılık ve balıkçılık; iç kesimlerinde ise tarım, hayvancılık, ormancılık ve madencilik yapılıyor. Ekonomik faaliyetler içinde tarımın payı sanayiye göre az olup yüzde 49 seviyesinde. Dört tane Organize Sanayi Bölgesi’nin bulunduğu ilde yapılan sanayi işlerinin payı ise yüzde 51.
Yağcıbedir Halıları ile ünlü kentin sanayi yapısı gelişirken; organize sanayi sitesi, ağır sanayi bölgesinde faal olan Haddaneler, demir üretiminde çok önemli rol oynuyor.
İlin iç kesimlerinde floresan-aydınlatma, mobilya, sentetik dokuma ve elektrik teçhizatları üretimi de yapılırken; Bandırma taraflarında; kimyasal madde, Dursunbey taraflarında ise kereste sanayi gelişmiş. İmalat sanayi ise toplam GSYİH'nın yüzde 17'sini oluşturuyor.
Aralarında kimyasal maddeler, elektrikli araçlar, sentetik çuval, gıda, madencilik, mermer gibi ürünlerin de bulunduğu ihracatta 50, ithalatta 32 ayrı ürün çeşidi yer alıyor.
Kentte mimari miras
Geleneksel sivil mimarlık, sadece Balıkesir için değil, herhangi bir coğrafyada geçmişteki yaşama dair ipuçları vermesi açısından önem taşıyor. Geleneksel Balıkesir evleri de, bölgede hüküm sürmüş uygarlıklara gönderme yapması, toplumun geçmişini, ekonomisini ve yaşam biçimini ortaya koyması açısından öemlidir ve tarihi bir derinliği de içinde barındırır. Kentte l5. yüzyıldan kalma çekirdek dokusunu oluşturan Aygören, Dumlupınar, Karaoğlan ve Karesi Mahallelerinde yer alan ve bugün az sayıda ayakta kalabilen bu evlerin tamamı 19.yy. sonu-20.yy. başına tarihlendiriliyor.
Anadolu’nun geleneksel ev mimarisini yansıtan evlerin iç ve dış cephelerinde sadelik göze çarpıyor. Geleneksel evler genel olarak taş temelli, ağaç merteklerle destekli ve genellikle dış üst kat cepheleri ahşapla kaplı şekildedir.
Roma ve Helen yapı izleri
Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde bulunan geleneksel evler, ‘Neo-Klasik Mimari’ tarzında Roma ve Helen yapı izlerini taşıyor.
Balıkesir, tarihi ve kültürel yapı tarzının korunması, yerel unsurların da dikkate alması noktasında mimarlık dünyasının beslendiği çok önemli bir tarihi ve kültürel zenginlik barındırıyor. Bölgede hem yereli koruyan hem de çağdaş yapı üretimi konusunda hassasiyet gösterilirken, bölgede azalmış geleneksel ev mimarisini de korumanın yollarını arıyor.
Kurtuluş Savaşı sırasında oynadığı rolle Türkiye’nin ayağa kalkmasına vesile olmuş bir kent. Türkiye’nin keşfedilecek birçok doğal, kültürel ve tarihi zenginliğe sahip olan Balıkesir, bunları deniz ve toprağın sundukları ile yoğururken ziyareti her daim hak eden bir kent.
Gezelim
Cunda Adası, Akçay, Erdek, İda Dağı, Kaz Dağları, Kaz Dağları Milli Parkı, Manyas Kuşcenneti Milli Parkı, Darıdere Tabiat Parkı, Sarımsaklı Badavut Plajı, Tahtakuşlar Etnografya Müzesi, Altınkum Plajı, Rahmi Koç Müzesi, Ayazma Pınarı Tabiat Parkı, Taksiyarhis Anıt Müzesi, Balıkesir Kuvay-i Milliye Müzesi, Antandros Antik Kenti, Kyzikos Antik Kenti, Saraylar Açıkhava Müzesi, Devrim Erbil Çağdaş Sanatlar Müzesi, Ayvalık Adalar Tabiat Parkı, Hasan Boğuldu Göleti, Paşalimanı Adası, Selim ve Necdet Kent Kitaplığı, Balıkesir’de gezilmesi gereken tarihi yer ve mekanlar içinde öne çıkıyor.
Görelim
Ayvalık Evleri, Zağnos Paşa Camii, Saatli Camii, Balıkesir Saat Kulesi, Paşa Konağı, Anelemmatik Güneş Saati, Şeytan Sofrası, Seyir Tepesi, Kirazlı Manastırı, Değirmen Boğazı, Hayrettin Paşa Camii, Açıkhava Mermer Müzesi, Agios Yannis Kilisesi, Cunda Adası Agia Triyada Kilisesi, Taksiyarhis Kilisesi, Bandırma Arkeoloji Müzesi, Ortunç Koyu, Sütüven Şelalesi, Hasanboğuldu Şelalesi, Şahinderesi Kanyonu, Karesi (Kara İsa Bey) Türbesi, Agia Paraskevi Manastırı, Daskyleion,Tavuk Adası, Alacaoluk Kalesi, Sarıkız Tepesi gibi kent sınırları içerisinde görülmesi gereken onlarca yer arasında sayılabilir.
Yapmadan Dönme!
Kentte, binicilik turları; tekne turları; Ayvalık, Altınoluk, Cunda ve Sarımsaklı’da dalış, Gönen,Güre ve Edremit’te kaplıca keyfi, Kaz Dağı’nda bol oksijenli yürüyüş yapmak, cip safari yapmak, Cunda Adası’nda balık yemek, Ayvalık Şeytan Sofrası’nda gün batımını izlemek, müze ve etnik kentleri gezmek, mavi bayraklı plajlarda denize girmek gibi birçok seçenek sunuyor.Bunların yanı sıra, Sındırgı Yağcı Bedir halısı, el dokuması kilim, kolonya, zeytinyağı, et ve süt ürünleri de alışveriş olarak önereceklerimiz.
Ne yiyelim?
Balıkesir’in yemek kültürü de zengin bir çeşitlilik sunuyor. Zeytinyağlıların revaçta olduğu kentin yemek mönüsü içinde; Bigadiç güveci, acı filiz kavurması, Ayvalık tostu, keşkek, kapama, tirit, börülce, tavuklu mantı, saçaklı mantı, keşkek, tarhana, askalubrus, düğün çorbası, peynirli patlıcan, Susurluk Ayranı, Yağcıbedir kaymaklısı, Hoşmerim tatlısı, lokma tatlısı bölgenin en ünlü lezzetleri içinde yer alıyor.
Kaynak
www.balikesir.gov.tr
www.balikesir.bel.tr
www.balikesirkulturturizm.gov.tr
www.kulturvarliklari.gov.tr
www.kulturportali.gov.tr
tr.wikipedia.org/wiki/Balıkesir
www.balikesir.edu.tr
